Achtergrond
BNNVARA

'Het uitruilen van Nederlandse vrouwen is tegen allerlei internationale humanitaire verdragen'

foto: ANPfoto: ANP
  1. Nieuwschevron right
  2. 'Het uitruilen van Nederlandse vrouwen is tegen allerlei internationale humanitaire verdragen'

Tenminste twee Nederlandse vrouwen die vast zaten in Koerdische kampen zijn met IS geruild tegen Koerdische strijders. Ze moesten terug naar gebied dat in handen is van deze terroristische organisatie. Dat zeiden documentairemaker Sinan Can en de vader van een Nederlandse IS-vrouw in De Nieuws BV op NPO Radio 1. Wat moet Nederland nu doen met zijn staatsburgers in die kampen? Hierheen halen? Of toch maar daar laten, met het risico dat ze terug moeten naar IS-gebied?

Video niet beschikbaar

In De Nieuws BV spraken we met terrorismedeskundige Bibi van Ginkel en advocaat Andre Seebregts, die familieleden van vijf Syriëgangers bijstaat.

“Het uitruilen van Nederlandse vrouwen is tegen allerlei internationale humanitaire verdragen”, zegt Bibi van Ginkel. “Ook de Koerdische strijders zijn gehouden aan het internationaal humanitair recht dat geldt tijdens een conflict. En uitruilen van gevangenen mag niet wanneer ze daarna gemarteld of gevangen gehouden kunnen worden. Dat is strikt verboden. En dit is ook nog eens een ruil zonder toezicht. Hier is geen rechter bij gekomen. We weten alleen dat ze in kampen zitten. We weten niet eens of ze beschuldigd worden.

Andre Seebregts valt haar bij: “Het is heel gevaarlijk als ze teruggebracht worden naar IS gebied. Ze zien je daar toch gauw als verrader. Als je geen goed verhaal hebt, heb je een grote kans om gedood te worden. En als je wel een goed verhaal hebt, dan ook. De families van mijn cliënten zijn ook erg geschrokken. Dat die uitruilen plaats vinden wisten we via de Belgische media, maar dat ook er ook Nederlandse vrouwen bij zaten niet. Wij proberen daar nu nog bevestiging over te krijgen. Het lijkt niet een van mijn vijf cliënten te zijn. Die vrouwen en hun kinderen moeten we zo gauw mogelijk naar Nederland kunnen halen.

Op aandringen van Seebregts is vanuit de Nederlandse overheid een brief gegaan naar de Koerdische autoriteiten om de Nederlandse gevangenen terug te sturen, zodat ze hier berecht kunnen worden. Seebregts: "En verder lijken de Nederlandse autoriteiten niet heel veel te doen om die vrouwen hierheen te krijgen. Wat mij een beetje verbaast, is dat die Koerden ook niet veel doen. Terwijl zij van die vrouwen af willen. Als ze die vrouwen naar de grens brengen, kunnen we ze daar zo ophalen.”

Van Ginkel: "Het is op de lange termijn voor onze eigen veiligheid belangrijk om stappen te ondernemen. Als je dit zo laat zoals het is, kan het een veel groter veiligheidsrisico opleveren."

Den Haag reageert:

De Nieuws BV vroeg politieke partijen te reageren op het nieuws dat Nederlandse vrouwen weer in handen komen van IS strijders. Joel Voordewind van de Christen Unie schreef:

Het lijkt de CU goed om na te gaan of inderdaad Nederlandse vrouwen en kinderen worden uitgeruild tegen Koerdische strijders. Nederland moet zich inspannen om, indien dit waar is, te voorkomen dat Nederlanders in handen vallen van IS-strijders. Tegelijk moet het belang van het veiligstellen van deze vrouwen en kinderen altijd worden afgewogen bij terugkeer naar Nederland tegenover veiligheid hier en hun eerdere gedrag daar. Ook onder deze vrouwen zijn meedogenloze IS-aanhangers die bijvoorbeeld Jazidi-slaven hebben gehouden en in staat zijn een aanslag hier te plegen. Dat moeten we altijd blijven meewegen, naast het belang van die kinderen.

Andre Seebregts kan er niet veel mee. “Het klinkt nogal onverstandig. Als ze hiernaartoe komen dan worden ze onderzocht, indien strafbaar worden ze berecht, dan krijgen ze een enkelband, komen ze bij de reclassering, mogen ze geen contact hebben met veel mensen. Dat alles is veel veiliger dan wanneer ze onder de radar terugkomen, want dat zal anders gebeuren. Liever gecontroleerd terugkomen. Daar hebben wij als maatschappij veel belang bij. Als ze uberhaupt gevaarlijk zijn hè, want dat moet ook nog vastgesteld worden.

Van Ginkel valt hem bij. “De rechter moet eerst maar vaststellen of het meedogenloze strijders zijn. Bij risico’s is het zo, dan kijk je eerst naar de kans van een aanslag, dan naar de impact van een aanslag en ook naar welke weerbaarheid er is in een maatschappij. En wij hebben veel middelen voorhanden om dat beheersbaar te houden. In plaats van ze daar laten en ze zich daar weer ergens aansluiten. En met name die kinderen die geen ander alternatief hebben en met gevoelens van wraak komen te zitten. Die denken: ‘als ik groot en sterk ben laat ik weten wat ik ervan vind’. Dat is vele malen gevaarlijker. Beter is het om ze nu beheersbaar hiernaartoe te halen!”

De schriftelijke reactie van kamerlid Sjoerd Sjoerdsma van D66, viel bij beiden goed in de smaak.

Het kabinet moet bevestigen of deze uitruil van Nederlandse vrouwen aan IS heeft plaatsgevonden. Voor D66 is het van belang dat de vrouwen met hun kinderen terugkomen naar Nederland, zodat ze hier berecht kunnen worden en hun eventuele straf kunnen uitzitten. De Koerden hebben al aangegeven Nederland te willen helpen, maar berechting is onmogelijk als de vrouwen uitgeruild zijn aan IS-strijders. Met name de kinderen die mogen niet de dupe worden van de keuze van hun ouders. Zij hebben recht op de zorg die ze nodig hebben in Nederland.

Kamerleden Liliane Ploumen en Attje Kuiken van de PvdA, stellen naar aanleiding van de gevangenenruil Kamervragen aan minister Grapperhaus van Justitie. Onder andere de volgende vragen:

Bent u nog steeds van mening dat de Nederlandse regering geen actief beleid hoeft te voeren om er voor te zorgen dat onschuldige kinderen uit Koerdische of ander veilig gebied terug naar Nederland kunnen komen? Zo Ja, waarom Zo nee, waarom niet en wat gaat u doen om uw hardvochtig beleid aan te passen?

Andre Seebregts: Wat Grapperhaus moet doen? Actief contact opnemen en zeggen: ‘We hebben jullie een brief gegeven dat we ze willen hebben, jullie willen ervanaf! Hoe gaan we het regelen?’ Als die vrouwen niet naar Nederland komen, dan kan ik me goed voorstellen dat ze in IS gebied terecht komen. En dan zijn we allemaal veel verder van huis.

Een kulargument van Rutte

Toch lijkt de kans klein dat Nederland ze op gaat halen. Rutte zei in mei nog dat hij geen militairen in gevaar wil brengen voor mensen die willen en wetens kozen om daar te vechten! En dat vindt van Ginkel een kulargument. Het is hun beroep om naar onveilige situaties te gaan. En dat is onderdeel van hun professie. Maar het is een argument voor de buhne. Het gaat om kinderen. 80% is jonger dan vijf jaar oud. De politiek moet niet alleen mensen naar de mond praten. De politiek moet verantwoordelijkheid dragen en dingen uiteggen, ook als het ingewikkelder ligt!

Seebregts: Te gevaarlijk voor militairen om daarnaartoe te gaan? Dat is te gek voor woorden. Er lopen daar heel veel journalisten rond. Er gaan familieleden vanuit Nederland naartoe. Allemaal niks aan de hand. Het enige gevaar is een politiek verhaal. Dat ze dan misschien pro-terroristen zouden zijn. Maar het gaat hier om kinderen en de veiligheid van ons land. Het is een kwestie van goed uitleggen!

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Facebook en Twitter voor een dagelijkse dosis druktemaker.

Ster advertentie
Ster advertentie