De dochter (25) van Jan kreeg euthanasie: 'Voor haar was het leven op'

Geen noodkreet

Sterre was vijfentwintig toen ze op drieentwintig mei euthanasie kreeg. Ze had al jaren ernstige psychische klachten vertelt haar vader Jan van Wirdum. "In haar geval was het twee stappen vooruit, drie achteruit."

Ze deed een aantal suïcidepogingen en het duurde jaren voordat hij inzag dat deze pogingen geen noodkreet waren. "Een noodkreet klinkt alsof er een alternatief is. Maar ons werd wel duidelijk dat ze een authentieke diepgewortelde doodswens had. Voor haar was het leven op."

Háár wens

Het was een heel proces om dat als vader ook in te zien, zegt Van Wirdum. Hij was steeds weer op zoek naar een nieuwe behandeling voor zijn zieke dochter, maar op een gegeven moment zag hij in dat het niet hielp en zij niet meer wilde. "Toen heb ik mezelf afgevraagd of ik meer bezig was met het verdriet dat haar dood mij zou doen, of met haar wens."

Uiteindelijk besluit hij te luisteren naar zijn dochter. "Mijn vrouw en hebben tegen elkaar gezegd: we gaan haar nu volledig steunen in haar wens tot euthanasie."

2000 verzoeken per jaar

Elk jaar krijgen rond de 100 mensen in ons land euthanasie omdat zij ondragelijk psychisch lijden, maar het aantal verzoeken ligt vermoedelijk veel hoger: rond de 2000. Dat relatief maar zo weinig mensen euthanasie krijgen, komt volgens Jeroen Recourt van de Regionale Toetsingscommissies Euthanasie, door twee dingen. Er is enerzijds een tekort aan psychiaters die bereid zijn euthanasie te verlenen en toetsen en het is een erg zorgvuldig, maar lang traject.

Over dat tekort aan psychiaters is hij duidelijk: dat moet worden opgelost. Volgens Recourt is er in de psychiatrie een kentering gaande waarbij goede hulp van een psychiater ook kán betekenen dat het leven stopt.

Ondraaglijk psychisch lijden

Maar een zorgvuldig traject moet – zeker bij psychisch lijden – gewaarborgd blijven, en dat kost tijd. Euthanasie is altijd ingewikkeld, maar juist bij psychisch lijden - waarbij iemand een gezond lichaam heeft - moet je volgens Recourt "extra beslagen ten ijs komen". Daarom zijn er niet twee maar drie deskundigen die het verzoek toetsen.

Maar voor Sterre's verzoek was er in eerste instantie geen tweede of derde deskundige vindbaar die eventueel groen licht kon geven voor haar euthanasie. "Ik ben uiteindelijk zelf maar gaan bellen", zegt hij over deze bizarre situatie.

'Schimmig dealtje'

Het had Van Widum naar eigen zeggen erg geholpen als hij meer begeleidingen en ondersteuning had gekregen bij het vinden van de psychiaters die bereid zijn de beoordeling en uitvoering te doen. "Nu gaf het me vaak het idee alsof ik iets illegaals doet. Alsof je een schimmig dealtje wil sluiten. Dat zou toch echt anders moeten."