Hoe game-muziek het tot in de concertzaal schopte

Volgens musicoloog Michiel Kamp, verbonden aan de Universiteit Utrecht, treedt game-muziek steeds verder buiten de spellen waarmee ze zo lang verbonden was. "Tegenwoordig zijn er steeds meer mensen die dat soort muziek ook buiten games gaan opzoeken, op Spotify of zelfs in de concertzaal."

Het mainstream succes van live-concerten als Games in Concert, waarbij symfonieorkesten game-muziek op de lessenaar zetten, bewijst dat dat genre in opkomst is.

Tetris

Dat was niet altijd zo. "In een van de allereerste games, Pong, hoorde je maar drie noten. Maar die werken wel zoals muziek werkt." Dat was de late jaren zeventig.

In de jaren ’80 wordt game-muziek al melodieuzer, maar het gaat in eerste instantie eerder om programmeurs dan componisten. Die programmeren de muziek noot voor noot, en maken vaak gebruik van bestaande muziek. "De muziek van Tetris is gewoon een bestaand Russisch volksliedje: Korobeiniki."

Super Mario

Naarmate spelcomputers geavanceerder worden, wordt game-muziek ook steeds meer een klus voor de expert. Game-componist Koji Kondo bijvoorbeeld, verantwoordelijk voor het legendarische thema van Super Mario Bros.

"Hij denkt echt na over hoe spelers die muziek in relatie tot het spel zouden ervaren." Met de jazzy gesyncopeerde ritmes die hij in Super Mario gebruikt, wil hij de speler aanzetten tot bewegen.

Vooruitgang

Dankzij de introductie van de cd wordt in de loop van de vorige eeuw steeds meer mogelijk. Op die cd’s konden componisten van tevoren opgenomen muziek kwijt, iets wat eerder ondenkbaar was.

Componisten krijgen daarmee toegang tot alle klanken die een muzikant normaal kan gebruiken. "Het gaat steeds meer klinken als de muziek die je op de radio hoort."

Ook van de filmmuziek worden steeds meer elementen geleend. Dat zorgt voor een nieuwe sound. "Een vroeg voorbeeld is One Winged Angel uit Final Fantasy. De componist leent van filmmuziek door de orkestklanken met een synthesizer na te bootsen." Zo kun je de beruchte hoge strijkers uit Hitchcock’s Psycho horen.

Red Dead Redemption

Tegenwoordig gaan componisten steeds geraffineerder te werk met de unieke eisen die game-muziek stelt. "Het is een moeilijk compositieproces, want muziek is een lineair medium, dat naar een bepaald moment toewerkt. Een gamecomponist weet niet precies wanneer dat moment gaat komen. Daar krijg je heel ingenieuze oplossingen voor."

De game Red Dead Redemption heeft dat probleem wel heel slim opgelost. "Die game werkt met verschillende lagen van instrumenten, die verdwijnen en opkomen afhankelijk van wat er in het spel gebeurt."

Maar de filmmuziek leent ook steeds meer van game-muziek, bijvoorbeeld door gebruik van muzikale lagen die reageren op de actie on-screen, net zoals bij games. "Films en games lenen meer van elkaar tegenwoordig, denk ik."

Games in Concert

Of de game-concerten ook op die manier invloed gaan hebben op de klassieke muziek? "Ik denk dat het niet zo is dat een orkest ineens haar volledige programmering naar game-muziek gaat inrichten. Maar er is iets speciaals aan een game-muziek-concert. Iets speels. En het is interessant om dat speelse ook in de klassieke muziek op te gaan zoeken."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.