Industriepolitiek in Nederland: ‘We zijn heel lang naïef geweest’

Minister van Economische Zaken en Klimaat Micky Adriaansens wil een goed vestigingsklimaat gaan creëren voor industriële bedrijven, zegt ze in gesprek met WNL Haagse Lobby. Dat betekent volgens haar niet slechts het instellen van bepaalde fiscale regels, maar in het bijzonder ook inzetten op onderwijs en infrastructuur. Daar zit de faciliterende rol van de overheid, aldus Adriaansens, over de Nederlandse industriepolitiek.

Professor Sweder van Wijnbergen, aanwezig in de uitzending, staat daarentegen sceptisch tegenover een ”bemoeiende overheid”. “Je ziet dat de overheid dan meteen een verkeerde stap maakt. Ze willen bijvoorbeeld chipproductie hier hebben, en beginnen met geld te geven aan een bedrijf dat helemaal geen chips maakt: ASML. Dat bedrijf maakt machines voor mensen die chips maken, aldus Van Wijnbergen. ”Verder is ASML zo ongeveer het laatste bedrijf op aarde wat subsidies nodig heeft!”

CDA-Europarlementariër Tom Berendsen nuanceert: ”Ik denk niet dat de overheid in de markt moet gaan zoeken naar de juiste bedrijven. Maar de overheid heeft wel een rol in het borgen van de publieke belangen . Dat betekent in dit geval, vervolgt Berendsen, een klimaattransitie waarin bedrijven geholpen moeten worden, en het verminderen van de afhankelijkheid van andere delen in de wereld als het om essentiële producten gaat. Kortom: ”Investeren in ecosystemen.”

Maar ook in de klimaattransitie van bedrijven worden verkeerde keuzes gemaakt door de overheid, stelt Van Wijnbergen. ”De overheid zorgt niet voor een adequate beprijzing van CO2-uitstoot. Vervolgens gaan we bedrijven geld geven om toch op het klimaat te letten. Zet dan die prikkels meteen goed!”

Ook Berendsen toont zich echter kritisch op de houding van de Nederlandse overheid tegenover de industrie. ”In het bedrijven van industriepolitiek is de achterstand van ons land groot.” We zijn heel lang naïef geweest, zegt hij.

”Andere landen denken heel strategisch na over een stip aan de horizon. Terwijl wij vaak met de volgende verkiezingen bezig zijn.” Wat we in onze industriepolitiek meer nodig hebben, aldus Berendsen, is nadenken over de lange termijn.