Advies: Schrap driekwart van de anti-pestprogramma's

Programma's als de kanjertraining en plezier op school kunnen door de onafhankelijke erkenningscommissie voor de landelijke databank ‘effectieve jeugdinterventies’ van de lijst worden gehaald van programma's die goed werken tegen pesten. Dat zegt Daan Wienke, voorzitter van de landelijke Commissie Anti-pestprogramma's vandaag in het NPO Radio 1 programma Spraakmakers. 

Uit onderzoek van vijf Nederlandse universiteiten en het Trimbos Instituut blijkt dat meer dan de helft van de basisscholen een anti-pestprogramma gebruikt waarvan niet kan worden aangetoond dat het werkt. Het is volgens Wienke niet zodat die programma's nergens goed voor zijn, ze hebben vaak andere bewezen positieve uitkomsten, maar ze hebben dus geen aantoonbaar effect tegen pesten.

Op de site van het Nederlands Jeugdinstituut kunnen scholen een lijst vinden van programma's die kansrijk zouden kunnen zijn om pesten tegen te gaan. Maar die lijst moet nu worden aangepast. 

De volgende methodes zouden wat de commissie betreft van de lijst met anti-pestprogramma’s geschrapt moeten worden, totdat ze zichzelf hebben verbeterd en door ontwikkeld en kunnen aantonen dat ze wél werken tegen pesten:

Kanjertraining
Omgaan met elkaar
Pestkoppen stoppen
Plezier op school
Programma Alternatieve Denkstrategieën (PAD)
School Wide Positive Behavior Support (SWPBS)
Zippy’s vrienden

De trainingen De Vreedzame school en Sta Sterk, zijn nu niet onderzocht, tot die tijd zouden die ook van de lijst af moeten wat Wienke betreft. De methode Alles Kidzzz blijkt volgens het onderzoek van de vijf universiteiten wel te werken, maar deze haalt wat de commissie betreft ook de volgende lijst niet omdat ze weliswaar goed werkt tegen probleemgedrag, maar niet tegen pesten. 

'Pesten wordt primair aangepakt door leerkracht'

Vier jaar geleden is door de commissie gezegd dat deze programma's kansrijk waren inde zin dat ze theoretisch goed waren onderbouwd, maar men heeft niet kunnen bewijzen of de methodes ook echt werken tegen pesten in de praktijk. De lijst zou na het onderzoek van de universiteiten nu moeten worden aangepast. Scholen moeten volgens de commissie straks duidelijker kunnen zien welke methodes zij het beste kunnen gebruiken als zij ervoor kiezen om pesten aan te pakken door middel van een programma. 

Volgens Daan Wienke wordt het pesten in de klas als het goed is primair aangepakt door de leerkracht, "die moet tijdig kunnen signaleren en voorkomen, als dat onvoldoende blijkt te helpen, dan kan men kiezen om op te schalen naar een programma." Programma's die scholen dat het beste kunnen kiezen zijn wat de commissie betreft: KiVa, PRIMA en Taakspel.