De textielbaron is boos

Radiomaker Jan Maarten Deurvorst had een oudoom die bij speciale gelegenheden de krenterige jood nadeed. Dan zette hij een pruimmondje op en ging onzichtbare centjes tellen. Ook hoorde hij soms misprijzend: ‘judje’ en andere bijna antisemitische termen. Het maakte de vraag los: was zijn familie fout in de oorlog?

Het is een vraag met grote maatschappelijke consequenties. Want Deurvorst is nazaat van een van de zes protestantse textielfamilies die toen de dienst uitmaakten in Twente.En dan was er nog een losse draad die juist het tegendeel bewees. Want hoe zat het dan met oom Bram Ledeboer; directeur van Van Heek & Co die stierf in concentratiekamp Neuengamme?

In de radiodocumentaire De textielbaron is boos gaat Deurvorst op onderzoek uit. Hij stuit op een wonderbaarlijk feit. Namelijk dat in Enschede vier keer zoveel joden gered werden van de gaskamers als in de rest van Nederland. Hoe is dit te verklaren?

In de documentaire vertellen verschillende textielbaronnen, de meeste zijn nu in de negentig, voor het eerst over deze periode. Ook vertellen drie joodse mannen hoe zij in de oorlog, als tiener, moederziel alleen van onderduikadres naar onderduikadres zwierven. Zij hadden toen geen flauw idee wie hun onderduik mogelijk maakte.