De Paus en de Rohingya

Het bezoek van Paus Franciscus aan Myanmar is bijzonder. Nog veel opmerkelijker is de timing van de meerdaagse reis die hij morgen begint. Deze week bereikten Myanmar en Bangladesh namelijk een akkoord over de 620.000 gevluchte Rohingya, ze moeten terug naar Myanmar. 

Grote vraag is nu of Franciscus zich uitspreekt over de vervolging van de moslim-minderheid. Tal van mensen roepen hem op zich diplomatiek uit te laten, uit angst voor nieuwe escalatie. Onderzoeksjournalist met ruime ervaring in Myanmar Minka Nijhuis verklaart de spanning, de vluchtelingendeal en het ongemak over het pauselijk bezoek.

Myanmar hebben een kleine rooms-katholieke gemeenschap. Katholieken uit de noordelijke deelstaat Kachin hebben 36 uur in een bus gezeten om de paus te ontmoeten. Zij kamperen bij een van de katholieke kerken en blijven zeker tot en met woensdag, als de paus een openluchtmis leidt.

Behalve met de katholieke gemeenschap spreekt de paus met politiek leider Aung San Suu Kyi, met de legerleiding en met boeddhistische monniken. Ook zal hij een delegatie van Rohingya-moslims begroeten en een aantal missen opdragen in het land.

R-woord

Franciscus heeft het advies gekregen niet over de Rohingya te spreken, omdat de etnische moslims geen erkende minderheid zijn in Myanmar. De afgelopen maanden zijn veel Rohingya uit het noorden van het land door het leger verdreven. De VN spreekt van "een etnische zuivering volgens het boekje". Oud-VN-chef Kofi Annan adviseert om te spreken over "de moslims in de provincie Rakhine". Het woord Rohingya ligt gewoon te gevoelig", zegt hij.

De spanning in het grensgebied van Myanmar en Bangladesh is de afgelopen maanden opgelopen door de vluchtelingenstroom. Mensenrechtenorganisaties vrezen voor meer gruwelijkheden.

De paus heeft in Rome al openlijk aandacht aan de zaak besteed door voor de vluchtelingen te bidden. Het vermijden van de term zou opgevat kunnen worden als instemming met het leger. Hij staat erom bekend dat hij zich juist sterk maakt voor onderdrukten. Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch vindt dat hij juist voor de Rohingya moet opkomen door hen bij naam te noemen.

Vanuit Myanmar reist de paus naar Bangladesh, waar hij in Dhaka zal spreken met politieke en geestelijke leiders. Ook daar zal hij missen opdragen.