Hitler's propaganda-Spelen van Berlijn

Zo vlak voor de start van een politiek beladen WK voetbal in Qatar duiken we deze week de geschiedenis in. Het is immers niet voor het eerst dat een sportevenement onderwerp wordt van het maatschappelijke debat. In 1936 gebruikte Adolf Hitler de Spelen van Berlijn als propaganda-instrument. Een perfect georganiseerd toernooi in een paradijselijke stad moest de ware aard van Hitlers bewind verhullen. Auke Kok schreef er een prijswinnend boek over: ‘1936, Wij gingen naar Berlijn’. 

Eerder in 1936 beleefde Duitsland al een generale repetitie, toen Garmisch Partenkirchen gastheer was van de Olympische Winterspelen. Voor die gelegenheid verordeneerde Hitler, zelfs tegen de zin van de lokale bevolking, om de borden met de tekst 'verboden voor joden' tijdelijk uit het straatbeeld te verwijderen. Duitsland wilde zich tijdens de twee Olympiades nadrukkelijk presenteren als een gastvrij en vreedzaam land, om daarmee het beeld van agressor Hitler, zoals dat mondiaal rondging, bij te stellen. 

De aanpak loonde. Zowel tijdens de winter- als de zomer-Spelen waren de onwetende sporters lyrisch over de organisatie. In Berlijn genoten de atleten van de faciliteiten in het Olympisch dorp en konden ze in de stadions rekenen op een warm welkom van het publiek. In dat decor bleek zwemster Rie Mastenbroek in staat tot grootse prestaties. Maar de 3 gouden medailles en de zilveren waarmee zij huiswaarts keerde, stonden niet voor eeuwige roem. De rest van haar leven zou haar worden nagedragen dat zij deelnam aan een sportevenement in een nazi-regime.