China-kenner vindt bezorgdheid kabinet rondom TikTok 'terecht, maar hypocriet'

Het kabinet maakt zich grote zorgen over het sociale medium TikTok, dat van Chinese komaf is. Zo wil de ChristenUnie het platform zelfs verbieden. De zorgen zijn terecht, vindt China-kenner Manya Koetse aan tafel bij WNL In de Kantine, maar tegelijkertijd "hypocriet". Als we TikTok zouden verbieden, past dat precies in het narratief van "we worden zwart gemaakt door het Westen" dat de Chinese overheid bezigt, stelt Koetse.

Bovendien zijn de Chinezen in de internetwereld al overal aanwezig. aldus Koetse. "TikTok is momenteel een van de meest populaire apps in de wereld en het lange termijn-doel van China is om in 2030 op het gebied van tech wereldleider te worden," legt ze uit. "Dit is hoe de wereld eruit gaat zien." Om je als Westen dan nu opeens ernstig druk te maken over Chinese technologie, is als mosterd na de maaltijd, redeneert Koetse. "Wake up."

Dat laat onverlet dat je kritisch moet zijn op dergelijke technologieën, vindt Koetse. Maar "kijk met dezelfde bezorgdheid waarmee je naar TikTok kijkt, ook naar Facebook," aldus de China-kenner. Ze wijst daarbij op de mogelijke consequenties van de metaverse - "een soort internet 3.0" van Facebook - waarin de digitale en de echte wereld met elkaar vermengd zullen worden.

Overigens denkt Koetse niet dat Chinese politici veel interesse hebben in wat Nederlandse gebruikers zoal op TikTok doen. "Maar ook in China maken mensen zich zorgen over wat er met hun privacy gebeurt door het gebruik van TikTok."

Ook rechtsgeleerde Afshin Ellian vindt dat we bezorgd moeten zijn vanwege deze technologieën, in het bijzonder over de privacy van burgers. Kunnen we die nog goed genoeg waarborgen? "Algoritmen kunnen immers politieke opvattingen manipuleren en massa-bewegingen tot stand brengen," aldus Ellian.

"Een van de grootste misvattingen over China is dat alles gecensureerd wordt," vervolgt Koetse. "Terwijl het land het meest florerende online landschap kent. Dat is een blinde vlek geworden van het Westen," vindt de China-kenner. Ook mag er politieke woede worden geuit op de sociale media, mits die is gericht op de lokale autoriteiten. "Op het moment dat het gaat om het nationale beleid en het systeem, dan zie je wél grote censuur in China."

Hot issue in China is volgens Koetse momenteel de bestrijding van Covid. "Er is daar nog steeds een complete lockdown," legt ze uit. "60.000 mensen van de 1,4 miljard hebben daar nu corona." Dat lijkt relatief mee te vallen, maar bij elk positief coronageval besluit de overheid om de hele wijk op slot te gooien, vertelt ze.