Waarom pleegt IS een aanslag in Rusland?

Een schok van verbijstering én verbazing ging vrijdagavond de wereld over toen bij een aanslag op een concertzaal in Moskou meer dan honderd bezoekers werden gedood. De aanslag is opgeëist door Islamitische Staat (IS) en volgens oorlogsverslaggever Hans Jaap Melissen wijzen alle signalen er ook op dat die berichtgeving klopt.

Terreurgroep Islamitische Staat (IS) heeft op Telegram een foto gedeeld van vier leden van IS die de aanslag zouden hebben gepleegd. Dat meldt persbureau Reuters. Vermoedelijk gaat het om IS-tak ISKP. ISKP - voluit Islamitische Staat Khorasan Provincie - houdt zich vooral op in de regio Afghanistan, Pakistan en Iran. "Het verleden heeft bewezen dat 99 procent van de berichten die IS zelf verspreidt ook daadwerkelijk kloppen. Dus bij dit bericht kunnen we er ook wel vanuit gaan dat de aanslag inderdaad door IS is gepleegd", zegt Melissen in WNL In de Kantine op NPO Radio 1.

Maar waarom pleegt IS een aanslag in Rusland? Die vraag wordt sinds vrijdagavond veelvuldig gesteld. "IS koestert veel wrok tegen Rusland. Die wortel komt uit het verleden", vertelt de oorlogsverslaggever. "Rusland probeert vrienden te worden met Assad om een voorbeeld te noemen." Een groot deel van Syrië was tot een paar jaar geleden onderdeel van het Kalifaat. Het regime van Assad sloeg genadeloos toe. Honderdduizenden mensen kwamen om bij de gevechten. Toen de dagen van Assad geteld leken, mengde Rusland zich op het toneel. De Russische luchtmacht ging door waar het regime was opgehouden, het bombardeerde scholen en ziekenhuizen. Terwijl IS terrein verloor, won Assad grondgebied op de rebellen, die verder radicaliseerden.

"Rusland probeert daarnaast vrienden te worden met de Taliban, de aartsvijand van IS." De Afghaanse Taliban heeft bijvoorbeeld eerder een overeenkomst met Rusland ondertekend om brandstof en tarwe tegen spotprijzen te importeren. Afghanistan kampt met een landelijk voedselprobleem sinds de Taliban weer aan de macht kwam en probeerde dat met deze deal op te lossen.

"Als het gaat om timing van zo'n aanslag en je verplaatst je in het hoofd van IS, dan probeer je een aanslag te plegen op het moment dat de tegenstander druk is met iets anders. In het geval van Rusland is dat natuurlijk de oorlog in Oekraïne", aldus Melissen. "Daarnaast is zo'n aanslag ook een soort pr om nieuwe leden aan te trekken."

Rusland heeft ondertussen nog geen uitspraken gedaan over wie achter de aanslagen zouden kunnen zitten. "Poetin heeft wel gezegd dat er mensen zijn opgepakt die richting Oekraïne reden, maar dat lijkt me sterk. Je moet dan een frontlinie door, dat gaat gewoon niet."