Optimist Paul Iske: een ode aan de mislukking

“Mislukkingen maken de wereld beter en mooier.” Zolang we er maar van durven te leren. Dat zegt Paul Iske, oprichter van het Instituut voor Briljante Mislukkingen. Hij is vandaag de optimist 

Als mensen niet bang hoeven te zijn dat iets niet lukt, voelen ze zich vrijer. “Daar profiteert iedereen van: mensen zelf, maar ook organisaties en de maatschappij in zijn geheel.” Dat is het idee waarmee Iske in 2010 begon met het Instituut voor Briljante Mislukkingen. Een briljante mislukking is eigenlijk niets anders dan een goed voorbereide poging om iets voor elkaar te krijgen, met een andere uitkomst dan gepland. “En een leereffect.”

Blauw pilletje

Iske heeft legio voorbeelden van briljante mislukking. Hij vertelt over zijn favoriet: “Tijdens onderzoek naar een medicijn tegen hoge bloeddruk, ontdekten de onderzoekers per ongeluk een andere bijwerking.” Erg goed werken tegen hoge bloeddruk deed het medicijn niet, maar de proefpersonen kregen wel spontaan erecties. “Viagra was geboren.” Maar Iske heeft ook een eigen voorbeeld. “Toen ik bij Shell werkte heb ik LinkedIn uitgevonden.” Hij zette een bedrijf op om het naar de markt te brengen, maar was tien jaar te vroeg. “De timing was verkeerd.”

Mislukkingen kunnen ons veel leren. Maar er moet in onze maatschappij wel meer ruimte voor komen, vindt de chief failure officer. “Als iemand failliet gaat, dan denken we al snel dat diegene wel crimineel of dom zal zijn, en waarschijnlijk allebei.” Er zijn volgens Iske twee vormen van angst in de maatschappij aangaande mislukkingen: de angst voor dat iets niet gaat lukken, en de angst voor het praten over dingen die niet gelukt zijn. “Daar moeten we vanaf.”

Experimenteren en leren

“We proberen risico’s zo veel mogelijk te vermijden. Maar tegelijkertijd erkennen we dat van mislukkingen veel geleerd kan worden. We moeten meer ruimte creëren voor onszelf en voor anderen om dingen uit te proberen.” Iske pleit er dan ook voor dat we ons niet belemmerd voelen te praten over zaken die anders zijn gelopen dan gehoopt, gedacht of gepland. Want als mensen niet bang zijn om te experimenteren en te leren, kunnen we sneller de weg vinden naar een betere en mooiere wereld.”