Sociale media veroorzaken géén slaapproblemen

Sociale media zitten regelmatig in de verdomhoek. De applicaties zouden tot allerlei ongemakken leiden, zoals slaapproblemen en psychische klachten. Is dit terecht of het zoveelste fabeltje dat in stand gehouden wordt door de media?

Het lijkt een uitgemaakte zaak, als we de kranten mogen geloven, maar professor Peter van der Velden van Tilburg University deed er onderzoek naar en trok verrassende conclusies. "In individuele gevallen kan het zo zijn dat mensen die veel sociale media gebruiken daardoor slecht slapen", begint de professor bevestigend. "Maar als je een hele grote groep bestudeert, zie je dat patroon eigenlijk niet terug."

"Als je oppervlakkig kijkt dan lijkt het alsof mensen die veel op sociale media zitten meer slaapproblemen hebben en ook vaker psychische klachten krijgen. Maar als je het onderzoek goed uitvoert en rekening houdt met hoe het daarvóór met mensen ging, hadden zij bijvoorbeeld al psychische of slaapproblemen in de twee jaar voordat ze zo intensief op sociale media zaten. Dan blijft er van dat verband dus niets over."

Mediahype

Van der Velden en zijn collega's hebben geen aanwijzingen gevonden dat veelvuldig gebruik van sociale media gepaard gaat met meer psychische klachten of slaapproblemen. "De resultaten lijken eerder te wijzen op het tegenovergestelde: mensen met wie het niet goed gaat of die niet gemakkelijk slapen, hebben de neiging om vaker sociale media te gebruiken." Nader onderzoek moet uitwijzen of dat vermoeden klopt.

Waarom het beeld dat apps ons van onze slaap depriveren zo hardnekkig is? "Dat heeft ook een beetje te maken met de aandacht van de media", zegt Van der Velden. "Er is dan misschien één keer bericht dat het slecht zou zijn, en dat komt steeds terug. Terwijl al die onderzoeken die het tegenovergestelde beweren, die dus in feite geen verband aantonen, weinig of geen aandacht krijgen."