Hoe de staat u de juiste kant op kietelt

Er is een nieuwe, professionele gemeenschap in opkomst is bij de overheid: de gedragsdeskundigen. Dat constateert jonge doctor Joram Feitsma. Via psychologische duwtjes, nudges, proberen ze duurzamer, gezonder en beter gedrag te ontlokken bij burgers. 

Feitsma: “we weten nog maar weinig over die mensen en teams. Maar ze brengen een groots, revolutionair verhaal. Er wordt heel veel van verwacht. Zo zou nudging effectiever, efficiënter en minder dwingend beleid opleveren.”

Denk aan het sneller terug laten betalen van schulden aan de overheid door brieven zo op te stellen dat ze geen weerstand oproepen. Bijvoorbeeld door te spreken over een openstaand bedrag, in plaats van een betalingsachterstand. Of door sigarettenpakjes dezelfde onaantrekkelijke kleur te maken, waardoor ze (hopelijk) minder gekocht zullen worden.

Maar kunnen de experts hun belofte wel waar maken? Volgens Feitsma is er heel veel theorie over nudging, maar nog weinig empirische kennis. Daarnaast is gedragsbeïnvloeding alleen niet genoeg voor een goed functionerende samenleving. In dr Kelder en Co verdedigt hij zijn proefschrift nogmaals.