"Grote erfenissen zwaarder belasten"

Er is een groot verschil in vermogen tussen Nederlanders en om dat die vermogens van generatie op generatie worden overgeërfd zou meer belasting op de erfenis deze ongelijkhied kunnen verkleinen. Daarmee neemt Sander Schimmelpenninck een weinig populair standpunt in. Voor de meeste mensen is de belasting op erfenissen absurd. Waarom moet je belasting betalen over iets waar je ouders zo hard voor hebben gewerkt?

ongelijk verdeeld

Hij gaat in gesprek met professor Wiemer Salverda, bijzonder hoogleraar arbeidsmarkt en ongelijkheid aan de UvA. Die zegt dat er in Nederland een grote ongelijkheid in vermogen is, zeker als je het vergelijkt met het verschil in inkomen.

"De ongelijkheid voor vermogens is enorm veel groter dan de ongelijkheid in inkomens", zegt hij. "Kijk je naar inkomen dan verdient de top tien procent van de huishoudens ongeveer een derde van het netto inkomen. Kijk je naar de top 10 procent van de vermogenden, en dat zijn niet altijd dezelfde mensen, dan heeft die bovenste groep tweederde van al het vermogen in handen."

"Dus het beeld dat wij van ons land hebben, dat egalitaire beeld dat iedereen ongeveer gelijk is, dat is qua vermogensverdeling niet terecht?", vraagt Sander Schimmelpenninck.  "Nee absoluut niet", zegt professor Salverda. "Ook internationaal gezien is die ongelijkheid in Nederland erg groot."

En erfenissen spelen een belangrijke rol bij die ongelijkheid. Via een erfenis komt het geld van de ene bij de andere generatie terecht. Hierdoor hebben de kinderen uit een vermogende familie een voorsprong op andere kinderen. Een erfenis staat kansengelijkhied dus in de weg.

Meer belasting!

Het verhogen van de erfbelasting zou die kansenongelijkheid verkleinen, meent Sander Schimmelpenninck. Zo’n verhoging gaat regelrecht tegen het gevoel van veel mensen in. "Mensen worden vaak heel boos als je over erfbelasting begint, zeker de mensen die eigenlijk heel weinig erven", zegt Schimmepenninck.

Professor Salverda oppert dat het overgrote deel van de erfenissen in Nederland uit minimale bedragen bestaat. "Als we die bedragen belastingvrij maken dan haal je dat sentiment misschien een beetje weg. Dan betaalt het overgrote deel van de mensen namelijk geen erfbelasting."

"Dus tot de 50.000 euro belastingvrij en daarna een progressief tarief", stelt Sander voor. "Ja, zoiets", bevestigt Salverda. (Een progressief tarief betekent dat hoe hoger de erfenis is, hoe meer belasting je betaalt.)

Bedrijf belastingvrij

Een grote ongelijkheid binnen de erfbelasting is de bedrijfsopvolgingsregeling.

"Als je een bedrijf hebt, kun je het aan familie of aan een derde overerven en dan is het tarief vrijwel nihil", zegt Salverda. Mensen erven dan een bedrijf waar heel veel waarde in zit, maar hoeven daar nagenoeg geen belasting over te betalen.

"Toen Heineken overleed in 2002, zag je daar heel weinig van terug in de erfbelasting", zegt Slaverda. En dat terwijl de erfgenaam van Heineken, Charlene De Carvalho-Heineken toch de Quote 500 aanvoert met een geschat vermogen van €12,8 miljard.