De stand van onze democratie

Ons parlementaire stelsel is stoffig, want het is inmiddels al zo’n honderd jaar niet veranderd. De commissie Remkes, die twee jaar lang onderzoek heeft gedaan naar het functioneren van onze democratie, stelt dan ook grote hervormingen voor.

Vooral de kloof tussen burger en politiek moet kleiner, bijvoorbeeld door een bindend referendum in te voeren. Maar waren we daar niet net vanaf? Met historicus dr. Geerten Waling analyseert dr Kelder de stand van onze democratie.      

Kloof

De voornaamste waarschuwing in het rapport , ‘Lage drempels, hoge dijken’ dat onder leiding van de Johan Remkes is geschreven, richt zich op de koof tussen politiek en kiezer. Burgers voelen zich niet meer gerepresenteerd door de politiek en dat moet veranderen. 

"Politicologen hebben het dan over de Ostrogorski-paradox", duidt Waling. "Dat is een term voor een parlement dat besluiten neemt waar de meerderheid van het volk niet achter staat." Als dat vaak gebeurt dan heb je dus een parlement dat het volk niet goed vertegenwoordigt en dat is niet goed voor het vertrouwen in de democratie.

De staatscommissie doet meer dan 80 aanbevelingen voor veranderingen in het parlementaire stelsel. De belangrijkste zijn het invoeren van het bindend referendum en het kiezen van een formateur.

Wankel kabinet

Volgens Geerten Waling is er zeker goed nagedacht over hoe het parlementaire stelsel een upgrade kan krijgen. Toch verwacht hij niet dat het kabinet Rutte 3 er veel mee zal doen. "VVD en CDA gaan deze voorstellen echt niet invoeren nu."

"De coalitie is heel wankel", zegt Waling. "Het kan dat het kabinet binnen nu en een jaar valt, niet perse over dit rapport maar over andere dingen die spelen en als er dan verkiezingen komen, kan dit rapport wel een rol gaan spelen", zegt Waling.

"Maar gaan deze voorstellen nou de sociale onvrede beteugelen?", wil dr Kelder weten. De aanbevelingen zijn volgens Waling echter niet perse op de onvrede gericht. "Het volk mag best ontevreden zijn, als ze zich maar gekend voelen in een democratie. Ze mogen ontevreden zijn, als ze maar aan de politiek vragen om ze te vertegenwoordigen en zich niet afkeren van de politiek."