Levens redden met piepkleine deeltjes

Wetenschap blijft lang niet altijd steken in een laboratorium of bij een dure publicatie. Jasper van Weerd ontdekte tijdens zijn promotieonderzoek een manier om ziekenhuisinfecties te voorkomen. Met behulp van nano-technologie (piep kleine deeltjes) wil hij levens redden.

Veel mensen die in het ziekenhuis belanden lopen daar een infectie op. "Als je kijkt naar Europa en de Verenigde Staten dan heb je 5 procent kans dat je een infectie oploopt in de zorg", zegt Van Weerd. "De helft van die infecties wordt veroorzaakt door urinewegkatheters, katheters die bloedbaan ingaan, maar ook door orthopedische hulpmiddelen. Dat komt doordat die hulpmiddelen vervuild raken voordat ze in het lichaam worden geplaatst.  Dus dat je bacteriën van buiten, via het hulpmiddel, meeneemt naar binnen."

Kanon op een mug

Van zo’n infectie kunnen mensen ziek worden, dat hoeft niet altijd ernstig te zijn, maar het kan ook zijn dat patiënten eraan overlijden. "Dit soort infecties wordt nu aangepakt door antibiotica toe te dienen, na de infectie of preventief. Er is nog geen behandeling zonder medicijnen", licht Van Weerd toe.

"Maar antibiotica is ook een lapmiddel", zegt dr Kelder. "Het is ook alsof je met een kanon op een mug schiet, alles gaat dood.”""Ja", beaamt Van Weerd. "Wij zijn ook zeker geen voorstander van antibiotica, ook omdat je dan multi-resistente bacteriën in de hand werkt."

Doden

"In Europa en de Verenigde Staten overlijden jaarlijks zo’n 140.000 mensen aan zo’n infectie", voegt dr Kelder toe.  "Klopt, er zijn in deze gebieden meer sterfgevallen door dit soort infecties dan door borst- en prostaatkanker bij elkaar", zegt Van Weerd.

Jasper van Weerd heeft tijdens zijn promotieonderzoek een laagje ontwikkeld dat zorgt dat bacteriën zich niet aan de hulpmiddelen kunnen hechten. "Het laagje lijkt sterk op het celmembraan", zegt Van Weerd. Dat is de buitenkant van een cel en die heeft van nature een mechanisme waardoor bacteriën er niet aan kunnen hechten."

Er is dus gekeken naar de natuurlijke beschermlaag van cellen en op basis daarvan is een synthetische variant gemaakt. Dat is natuurlijk op hele kleine schaal gedaan, met nano-technologie.

Wennen

"Nu ben je zakenman terwijl je een wetenschappelijke achtergrond hebt, is dat wennen?", vraagt dr Kelder.

"Ja, dat is wel even wennen. Als wetenschapper heb je een bepaald beeld van de technologie. Je denkt dan, we richten een bedrijfje op, maken een product, verhaal erbij, verpakking eromheen en klaar. De realisatie dat een product veel meer is dan een technologie, kwam toen vrij snel."

"Voor het product dat we in eerste instantie wilden maken, konden we geen subsidie krijgen. Toen hebben we ook het plan moeten aanpassen om naar een meer laagdrempelige toepassing te gaan. We kijken nu dus eerst of we het toe kunnen passen op contactlenzen", zegt Van Weerd.

De ambitie blijft echter om de coating in te zetten voor medische hulpmiddelen. Daarvoor is veel geld nodig en dat probeert het bedrijf van Jasper van Weerd (LipoCoat) nu te verzamelen door investeerders aan te trekken. Hij hoopt uiteindelijk om het probleem van zorginfecties door medische hulpmiddelen op te lossen.