De jonge doctor: hoe belasting ons welzijn beïnvloedt

Minder belasting op wat je verdient, en meer belasting op de producten die je koopt. Het is een verschuiving die in Nederland al langere tijd aan de gang is. Het zou economische groei bevorderen. Die groei werd door velen lang gezien als de heilige graal. Volgens jonge doctor Laurens Wijtvliet leidt deze belastingverschuiving er echter toe dat economische ongelijkheid groeit. En die groeiende kloof heeft op zijn beurt een slecht effect op ons welzijn…

Laurens Wijtvliet promoveerde op 10 april aan de Tilburg University, in dr Kelder en Co verdedigt Wijtvliet zijn proefschrift nog één keer. En dat doet hij als volgt:

"Het Nederlandse belastinglandschap verandert voortdurend. Al langere tijd heft onze overheid steeds meer btw en steeds minder inkomstenbelasting. Dit verschijnsel (méér btw, minder inkomstenbelasting) wordt ook wel de verschuiving van directe naar indirecte belastingen genoemd. 

Die verschuiving vindt vooral plaats omdat zij goed zou zijn voor economische groei. Ik heb onderzocht of er ook nadelen aan kunnen kleven. En dat blijkt het geval te zijn. Mijn onderzoek laat namelijk zien dat de verschuiving (dus méér btw, minder inkomstenbelasting) leidt tot een ongelijke vermogensverdeling. Zij draagt bij aan toenemende economische ongelijkheid.

Toenemende economische ongelijkheid is op haar beurt in de sociaalwetenschappelijke literatuur in verband gebracht met diverse maatschappelijke, economische en democratische nadelen. Die kunnen het welzijn van mensen negatief beïnvloeden. 

Uit onderzoek volgt bijvoorbeeld dat ongelijkere maatschappijen meer criminaliteit hebben, onveiliger zijn, minder sociale cohesie en minder sociale mobiliteit kennen, meer kansenongelijkheid kennen en dat bepaalde ziekten daar vaker voorkomen. Onderzoek laat ook zien dat ongelijkheid slecht kan zijn voor economische groei en kan meebrengen dat bepaalde groepen in de maatschappij politiek worden ondervertegenwoordigd. Dat zijn allemaal ontwikkelingen die het welzijn van mensen kunnen verminderen. 

Zo laat mijn onderzoek zien hoe méér btw, minder inkomstenbelasting – waarmee de overheid economische groei wil nastreven – slecht kan uitpakken voor welzijn."

In de rubriek ‘De jonge doctor' laat dr Kelder elke week een pasgepromoveerde aan het woord om te vertellen over de kennis waarmee hij de wereld van de wetenschap heeft verrijkt. Ken of ben jij een iemand die bijna promoveert/net is gepromoveerd? E-mail dr Kelder op dr.kelder@avrotros.nl!