De Randstad versus de rest

Nederlanders buiten de Randstad voelen zich niet vertegenwoordigd door de landelijke politiek. Er is sprake van een groeiende kloof tussen het centrum en de periferie, volgens politicoloog Sarah de Lange. Het ontbreekt aan politici met een regionale achtergrond, waardoor provinciale belangen worden achtergesteld.

De Lange en collega's deden drie jaar lang onderzoek naar de scheidslijnen tussen stad en platteland enerzijds, en tussen het centrum en de periferie anderzijds. "Wij vinden dat er in toenemende mate een tegenstelling is. Mensen in de provincies hebben het gevoel dat zij zowel cultureel-economisch als politiek achtergesteld zijn."

Die gevoelens zijn het sterkst bij lageropgeleiden, vond De Lange in haar onderzoek, en bij bewoners van gebieden die daadwerkelijk achtergesteld worden omdat daar een afname is van publieke en private diensten. "Denk aan scholen die gesloten worden, ziekenhuizen, bankkantoren; en gebieden waar jonge mensen wegtrekken." Krimpregio's, dus.

Bachelorparty in de gracht

In het gesprek werpt dr Kelder tegen dat het toch zeker niet de schuld van, bijvoorbeeld, Amsterdam is, dat bijvoorbeeld, Almelo vergrijst. Het sentiment van de provincie jegens alles wat uit de Randstad komt staat hem tegen. "Het wordt gedraaid alsof wij een complot tegen ze gesmeed hebben om ze louter als wingewest te gebruiken en ze verder te negeren."

Dat is gewoon niet waar, zegt hij, en daarnaast: "als ze willen vliegen komen ze naar Schiphol, waar wij in Amsterdam dan weer last hebben. Als ze een keer een trouwpartij hebben, heb ik de bachelorparty bij mij in de gracht." Daarbij: "er wordt niemand met een pistool op zijn hoofd gedwongen om in de provincie te wonen."

Vicieuze cirkel

Het is zeker niet de schuld van Amsterdammers, beaamt De Lange, maar het neemt niet weg dat er onvoldoende toekomstperspectief is. Uit cijfers van het CBS blijkt dat 74 regio's in Nederland te maken hebben met krimp. En dat is volgens De Lange toch zorgelijk. "Er ontstaat een vicieuze cirkel. Als gebieden krimpen dan is er namelijk ook meer aanleiding om diensten steeds verder uit te kleden", zegt De Lange. "Dat betekent dat je echt achtergebleven gebieden krijgt waar heel weinig voorzieningen zijn."

En alhoewel inderdaad niemand met een pistool op het hoofd gedwongen wordt om in een krimpregio te worden, zijn de kansen die mensen hebben niet voor iedereen gelijk. "Mensen die hoger opgeleid en meer middelen hebben, kunnen kiezen. Er is een specifieke groep die geen keuze heeft", zegt De Lange.

Volgens de politicoloog is het zaak dat de provincie beter vertegenwoordigd wordt in de politiek.  Ook stelt ze dat het beleid in Nederland nu te uniform is. Er wordt niet specifiek gekeken naar wat deze regio's nodig hebben. "Daar schort op dit moment echt wel iets aan", zegt ze. Hoe een klein land verdeeld kan zijn. In dit gesprek beschrijft De Lange hoe het zit met de kloof, de regionale vertegenwoordiging in ons landelijk bestuur, en wat er moet gebeuren.

{audiofragment audio="346825" caption="Randstad versus de rest" }

{articles "'De Randstad bepaalt te veel het maatschappelijk debat'" id="2225" }

{articles "Noord-Drenthe gezonder, veiliger en gelukkiger dan Randstad" id="6448" }