Universiteiten, kijk naar jezelf!

Aanstaande vrijdag gaat toutes onderwijzend Nederland de straat op om te demonstreren tegen de hoge werkdruk en voor meer geld. Zo ook wetenschappelijk Nederland. Maar is dat wel terecht? De universiteiten hebben de problemen waartegen ze demonstreren namelijk voor een deel zelf veroorzaakt, betoogt dr Jelle van Baardewijk, wetenschapsfilosoof verboden aan de VU.

Onder de noemer WO in Actie gaan ook wetenschappers demonstreren aanstaande vrijdag. Dr Jelle van Baardwijk grijpt echter de gelegenheid aan om aan zijn boek over Aristoteles te werken. "Ik heb echt een ambivalente houding tot deze ontwikkeling, ik denk dat ze belangrijke dingen zeggen, maar ik heb ook kritiek."

Heel veel studenten

"Wat zijn precies de grieven?", wil dr Kelder weten. Zijn er zoveel studenten dat de werkdruk zo hoog is?

"Ja", bevestigt Van Baardewijk. "Vanaf ongeveer 2000 is het aantal studenten verdubbeld aan universiteiten. Dat is op initiatief van de universiteiten zelf, zij hebben de deuren open gezet."

"Waar komen die studenten dan vandaan? Er zijn toch juist steeds minder jonge mensen?", vraagt dr Kelder zich af.

“Ze komen uit het buitenland, Jort er komen heel veel studenten uit het buitenland.” Van Baardewijk vraagt zich af waarom er Nederlandse staat moet betalen voor de opleiding van buitenlandse studenten.  

"En meer aan de positieve kant, ze komen ook van het HBO. Er is een flinke doorstroom. Dat is het klassieke emancipatie idee, meer mensen moeten hoger worden opgeleid en daar is veel voor te zeggen."

Spaghettipublicaties

Maar de toename van studenten is niet de enige reden waarom de werkdruk zo hoog is. "Het wetenschapssyteem, waarbij er heel veel nadruk ligt op het publiceren in internationale gerenomeerde tijdschriften draagt daar ook aan bij. Publiceren is heel belangrijk geworden", zegt Van Baardewijk.  

"Heel veel tijdschriften worden slecht gelezen, inclusief die met een hoge impact. En het is de vraag of ze de moeite waard zijn. Het is een wereld waar veel spaghettipublicaties bestaan."

"De Universiteiten hebben het zelf zo gewild", constateert dr Kelder, "die hebben een enorm economisch belang bij meer studenten, want ze krijgen per student betaald." Daarnaast houden ze zelf het systeem in stand met een grote focus op publiceren en specialistisch onderzoek. "En de universiteiten huilen nu dus ook mee met alle demonstraties, terwijl ze eigenlijk zelf verantwoordelijk zijn", vervolgt de presentator.

"Dat is ook het problematische aan WO in actie, ze willen wel meer geld, omdat ze tevreden zijn met hoeveel ze nu publiceren, en vinden dat ze te hard werken. Terwijl de vraag is: misschien klopt het systeem wel gewoon niet. Er moet een veel fundamenteler debat plaatsvinden."