Ad Verbrugge: 'Zorg dat je bepaalde kernwaarden en vrijheden overeind houdt'

Na zes maanden virus komt vanuit de wetenschap en de filosofie de roep om herbezinning op de wereld met corona. "We zijn in een corona-kramp geschoten, maar moeten toe naar een breder verhaal", zegt filosoof Ad Verbrugge in dr Kelder en Co.

In maart zijn we overvallen door het virus. Rutte kwam toen met een duidelijke boodschap van groepsimmuniteit. "Die reactie bewonderde ik wel, want er werd niet gedaan alsof we een oplossing moesten vinden voor dit probleem", zegt Verbrugge.

De boodschap werd in de publieke opinie niet heel goed ontvangen, er werd met enige onrust op gereageerd. "Daarna zijn we in een bepaald parcours terechtgekomen, waarbij de media de onrust oppakt en uitvergroot. Vervolgens komen de beelden uit Bergamo binnen en horen we alleen nog maar berichten over IC-bedden en sterftecijfers. Het discours is omgeslagen van een verhaal over groepsimmuniteit, naar een race waarbij we het virus moeten verslaan."

We zijn daardoor alleen maar bezig met het tellen van besmettingen en met paniek rondom de testcapaciteit. "Niemand mag besmet raken, en niemand mag doodgaan", constateert Jort Kelder. "We zien nu dat we nauwelijks een IC-probleem hebben", zegt Verbrugge, "maar dat er nog steeds doom om ons heen hangt, alleen nu gaat het om het aantal besmettingen."

"Wat ik zeg is dat nu de tijd aanbreekt om rustig de balans op te maken. In toestand van angst en grote maatschappelijke onrust kun je niet goed nadenken. Maar nu is het wat kalmer, en je moet nu wel gaan kijken wat de consequenties zijn op de lange termijn", zegt Verbrugge. Hij doelt op het idee dat het tijd wordt om niet alleen medisch te kijken, maar ook andere maatschappelijke ontwikkelingen mee te nemen in de afweging hoe we omgaan met het virus.

Matrix

"De vraag die we ons moeten stellen: wat voor samenleving willen wij hebben met elkaar? Als we ons permanent door de angst laten voeden, die inmiddels ook cijfermatig sterk overtrokken lijkt. Ik ben vóór de bescherming van risicogroepen, we moeten zeker niet de kant opgaan van de viruswaanzinnige, maar we moeten wel beseffen dat we met dit virus moeten leven. Én we moeten ons afvragen hoe we willen dat die wereld er uit ziet."

In die afweging moeten we de economische gevolgen meenemen, het levenswerk van mensen die economisch gezien geraakt worden door de maatregelen. Maar ook de beperkingen van vrijheid die we mensen opleggen. We moeten ook oog hebben voor de sociale problemen, voor de mensen die in de huiselijke kring in een crisis belanden.

Er is ook een kans dat we het virus niet kwijtraken; dat het muteert en steeds in andere vorm terugkomt; dat er geen werkend vaccin wordt gevonden. "Gaan we ons dan steeds verder opsluiten in een virtuele wereld? Wordt het dan een soort Matrix? Wil je op die manier je kinderen een toekomst bieden, met een enorme druk op onze economie en steeds maar stijgende zorgkosten? Dat is een afweging die je nú moet maken en dan moet je tot een reëel beleid komen waarbij je de zwakkeren beschermt, maar ook zorgt dat je bepaalde kernwaarden en vrijheden overeind houdt", besluit de filosoof.