Schotland moet weer van de Schotten worden

Meer dan de helft van het land in privébezit in Schotland is in handen van minder dan 500 personen. Vaak welgestelde landeigenaren, Schotse grootgrondbezitters, rijke zakenmensen van buiten Schotland. En dat moet veranderen, vindt de Schotse regering.

‘Het Schotse land moet in handen komen van een grotere groep mensen‘, zegt Greame Dey. Hij is parlementslid voor de Schotse Nationale Partij en voorzitter van de werkgroep in het parlement die de zogenaamde Land Reform Bill gestalte moet geven. Regelgeving die ervoor moet zorgen dat burgers meer rechten en mogelijkheden krijgen om land te kopen.

Zo komt er per april komt er een Land Reform Commission, een groep mensen die voorstellen van groepen burgers gaat beoordelen op haalbaarheid. En als die er is dan krijgt die groep burgers als eerste het recht een stuk grond van een landeigenaar te kopen zodra het op de markt komt.

Maar zelfs als er duidelijk gemaakt kan worden dat een stuk grond niet goed beheerd wordt kan een gemeenschap in de toekomst zeggen dat ze denken dat zij de grond beter kunnen beheren en zo een koop afdwingen. Daarvoor staat er ook een pot geld bij de overheid klaar om de gemeenschap te helpen bij de aankoop. Geld dat onder meer in die pot terecht komt door belasting te heffen op jachtgronden van de grootgrondbezitters.

Jamie Williamson bezit een landgoed in de Highlands van Schotland. ‘Ik ben bang dat ik tot de laatste generatie zal zijn die hier het landgoed kan onderhouden’, zegt hij. Zijn argument is dat een gemeenschap onderschat hoeveel onderhoud een landgoed kost, en dat hij ook geld stopt in de kale Highlands. En als er dan ook nog eens belasting op een inkomstenbron van het landgoed geheven gaat worden wordt het alleen maar moeilijker voor hem om het landgoed te onderhouden. Bovendien zorgt hij voor werkgelegenheid. De jachtopziener Graeme McDonald is bijvoorbeeld bang voor zijn baan. ‘Ik denk dat het slechte maatregelen zijn,’ zegt hij.

Bangmakerij, zegt parlementslid Dey. Maar de maatregelen vergen nog zoveel uitzoekerij bijvoorbeeld met betrekking tot wetgeving dat Dey denkt dat de gehoopte startdatum van 1 april voor bijvoorbeeld het invoeren van de jachtbelasting niet gehaald gaat worden. Want de landeigenaren zullen elke maatregel aanvechten, tot aan de rechter aan toe.