Mensen zien nauwelijks of een foto gemanipuleerd is

Ze herkennen gemanipuleerde foto's maar in 60 procent van de gevallen - met alleen gokken zou je al 50 procent goed hebben.

Dat blijkt uit nieuw onderzoek, waarvan het embargo aankomende nacht verloopt. Als je ze vervolgens vraagt wat er dan gemanipuleerd is, dan kunnen ze dat in slechts 45 procent van de gevallen aanwijzen.

Op zich misschien niet heel opzienbarend - de software is inmiddels heel goed, en mensen zijn nu eenmaal vrij makkelijk te manipuleren. Maar de context is wel interessant. Er is inmiddels software die ook geluid en bewegend beeld zo kan manipuleren dat eigenlijk niet meer te zien of horen is dat het is gemanipuleerd. Dan kan het in een filmpje dus lijken alsof Trump of Merkel iets zegt dat ze in werkelijkheid nooit hebben gezegd. We krijgen dus met steeds geavanceerdere manipulaties en vervalsingen te maken.

Moeten  we ons daar zorgen over maken?
Jazeker, als je weet  hoe makkelijk je mensen voor de gek kunt houden, zoals dit onderzoek laat zien. Maar het verleden laat zien dat het misschien ook wel weer een beetje meevalt, blijkt uit ander onderzoek. Toen in de jaren zeventig overtuigende fotomanipulaties de ronde deden, was men ook bang dat  we nooit meer een foto konden vertrouwen. Die voorspelling is niet uitgekomen. We hebben namelijk geleerd welke bronnen we wel en niet kunnen vertrouwen. Een foto voorop de Volkskrant of New York Times vertrouwen we, een foto op een willekeurige site niet zomaar. Naarmate de mogelijkheden voor vervalsing toenemen, wordt reputatie dus belangrijker.