De aarde als wieg van de mensheid

Te gast is Angelo Vermeulen, hij is bioloog, ruimtevaartonderzoeker en kunstenaar. Hij vertelt in de uitzending over de Amerikaanse Biosphere 2, de European Space Agency, Spaceborn United, Space Ecologies Art and Design (SEADS), een collectief om de mensheid toekomstgeletterd te maken. “Ik ben bezig met een utopisch beeld van de toekomst, maar ik blijf reëel.” Hij omschrijft het niet als werk, het is voor hem een jeugddroom die uitkomt. 

Zijn hoogtepunt: Een lezing geven in Biosphere 2 in Arizona. Biosphere 2 werd in 1987 gebouwd met als doel om de ecosystemen op aarde na te bootsen in afgesloten ruimtes - om er ooit mee de ruimte in te kunnen. Het is een soort grote kas, met een oppervlakte van 12.7000 vierkante meter. Het is volledig overkoepeld en compleet moleculair geïsoleerd van de rest van de wereld. Ze wilden mensen, planten en dieren twee jaar opsluiten om te kijken of het zou werken. Het was opgericht vanuit een idealistisch beeld over 'aarde als ruimteschip': Hoe ga je om met een beperkte voorraad? “ “Het was bedacht door een groep hippies”, vertelt Angelo lachend, “met achtergronden in performancekunst en ecologie.” Ze gingen eerst met een zelfgebouwd schip rond de aarde en hebben allemaal zaden verzameld.

Het idee om 3000 soorten samen te brengen mislukte gedeeltelijk, er was te veel diversiteit, daardoor klapte het uiteindelijk toch enigszins in elkaar. Kijk bijvoorbeeld naar Australië, Europeanen introduceerden konijnen en dat heeft het ecosysteem compleet op zijn kop gezet. Die hebben de boel kaalgevreten, dat was een van de grootste ecologische rampen. Balans is fragiel: Evenwicht vinden duurt lang en één soort kan het weer helemaal verpesten.

Hoewel er veel dingen fout gingen, was Biosphere 2 geen ramp, in tegenstelling tot wat veel media volgens Angelo beweren. Het is nu omgevormd tot een centrum voor onderzoek naar biodiversiteit. Het complex is open voor bezoekers. 

Daarnaast spelen de media ook een rol: We zitten allemaal vast in doomclichés uit Amerika. Daar moeten kunstenaars zoals Angelo tegen opboksen. “De toekomst van de mensheid opnieuw uitvinden is niet makkelijk, maar daarvoor ben je kunstenaar.” 

Hij erkent dat er kritiek is op naar de ruimte gaan, want we hebben hier ook genoeg problemen. We moeten het niet zien als de aarde achterlaten, maar eerder als uitbreiding van de aarde. Ook noemt hij het belang van een diepere discussie die nodig is over ethiek, politiek en duurzaamheid. Angelo vertelt ook dat een duurzame toekomst in de ruimte op verschillende niveaus nodig is, bijvoorbeeld in eetgewoonten (een veganistisch dieet, dat zoveel mogelijk calorieën bevat met zo min mogelijk grondstoffen) en herbruikbare raketten. 

Ook is hij betrokken bij Spaceborn United, een Nederlandse start-up die kijkt naar voortplanting in de ruimte: “Seks is niet zo evident door het gebrek aan zwaartekracht.” Ze onderzoeken het nu met embryo’s in een zeer vroeg stadium. "We zien de aarde als de wieg van de mensheid." We willen onze soort uitbreiden, ook naar de ruimte. Zo verspreiden we de mensheid ook en vergroten we meteen ook de overlevingskansen van onze soort. 

Dit en nog veel meer bespreekt Benji Heerschop met Angelo Vermeulen in deze uitzending van de Nacht van KRO-NCRV.