Mensenrechtentoets uitbesteed bij versoepeling wapenexport

Tijdens het zomerreces, toen het kabinet Rutte IV al lang en breed demissionair was, kwam de regering met een brief om het Nederlandse wapenexportbeleid te versoepelen. Het demissionair kabinet noemde het ‘Europese convergentie van het wapenexportbeleid’. Maar wat betekent dat nou precies en waarom zou Nederland van hun strikte ‘mensenrechtentoets’ af willen?

Nederland staat binnen de Europese Unie te boek om haar strikte wapenexportbeleid. Hierbij wordt getoetst of het defensiematerieel niet ingezet kan worden bij mensenrechtenschendingen door het land dat de spullen aanschaft. Nederland produceert nauwelijks complete wapensystemen. De Nederlandse defensie-industrie levert vaker onderdelen voor wapens die elders worden samengesteld en in elkaar gezet. Ook voor die onderdelen moet nu nog een exportvergunning worden aangevraagd.

Het kabinet stelt nu voor om de exportvergunning te laten aanvragen in het land waar het complete wapensysteem wordt gemaakt, waardoor dé facto het Nederlandse strikte exportbeleid wordt afgeschaft. De Tweede Kamer moet nog met dit beleidsvoorstel instemmen. De defensie-industrie pleit hier al langer voor, maar niet iedereen is hier blij mee.