De Binnenlandse Veiligheidsdienst en de genocide in Indonesië

De Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) hield tijdens de bloedige decennia van de Soeharto-dictatuur in Indonesië tientallen Indonesiërs in de gaten, die voor korte of langere tijd in Nederland verbleven. Het gaat om vermeende communisten of om mensen die volgens de BVD contact onderhielden met communisten; mensen die in Indonesië moesten vrezen opgepakt, gemarteld en vermoord te worden.

Dit blijkt uit uitgebreid archiefonderzoek van Argos en Het Parool in de ruim zeventigduizend BVD-persoonsdossiers, die eind 2022 door de AIVD, de opvolger van de BVD, werden overgedragen aan het Nationaal Archief. Veelal wisselde de BVD gevoelige persoonlijke informatie over deze mensen uit met andere inlichtingendiensten, waaronder de CIA, de Britse geheime diensten MI5 en MI6 en de Duitse Bundesnachrichtendienst. De CIA en de Bundesnachrichtendienst waren, ook dat blijkt uit het gezamenlijke onderzoek van Argos en Het Parool, actief betrokken bij de communistenjacht in Indonesië en deelden informatie over vermeende communisten direct met het Soeharto-regime. Alleen al in de periode van oktober 1965 tot april 1966 werden in Indonesië minstens een half miljoen ‘communisten’ vermoord.

Moeten de gigantische moordpartijen gekwalificeerd worden als genocide? Wie waren de Indonesiërs die door de BVD in de gaten werden gehouden? Wat is er met hen gebeurd? Welke informatie deelde de BVD met andere diensten? Kan de BVD medeplichtigheid aan genocide worden verweten?