Wordt Nederland gebruikt om Amerikaanse sancties tegen China te omzeilen?

China pleegt genocide in Xinjiang tegen de Oeigoeren. Dat concludeerde het Britse ‘Oeigoeren tribunaal' donderdag op basis van uitgebreide getuigenissen van slachtoffers en eigen onderzoek. Al eerder legden Westerse landen sancties op aan Chinese officials en bedrijven vanwege betrokkenheid bij ernstige mensrechtenschendingen in de provincie Xinjiang.

Betekent dat ook dat Westerse bedrijven op hun tellen passen bij het zakendoen in China? En hoe houdt Nederland toezicht op de investeringen van bedrijven in sectoren die kennis en techniek leveren aan het leger of de politie in China? Tijdens ons onderzoek stuitten we op rode vlaggen. Zoals een Nederlandse firma, gevestigd in Den Bosch, die samenwerkt met een Chinees telecombedrijf dat door de de Verenigde Staten op een zwarte lijst is geplaatst voor vermeende betrokkenheid bij de onderdrukking van de Oeigoerse minderheid. 

In november won deze ‘joint venture’ zelfs een aanbesteding voor de levering van computertechnologie aan de politie in Xinjiang. Worden hiermee de Amerikaanse sancties omzeild? Argos onderzocht ruim 1100 Nederlandse bedrijven die in China investeren via een joint venture of dochteronderneming. Met ruim 16 miljard euro is Nederland op papier een van de grootste Europese investeerders in China. ‘We moeten voorkomen dat Nederland via joint ventures betrokken raakt bij mensenrechtenschendingen in China en dat China haar militaire capaciteiten versterkt,’ zegt Ruben Brekelmans, woordvoerder Buitenlandse Zaken voor de VVD in de Tweede Kamer. Nederland zou volgens Brekelmans een voortrekkersrol moeten nemen om het Europees beleid op dit terrein aan te scherpen.