Effecten landbouwstoffen onderzoeken in proefsloten

Een levend lab, het Leidse Bio Science Park. Onderzoekers hebben daar sloten gegraven om te onderzoeken hoe waterdieren leven en reageren op bestrijdingsmiddelen.

In Nederland kunnen we heel wat melk, vlees, bloembollen en tomaten produceren op een klein stukje grond. Om dat voor elkaar te krijgen, gebruiken we veel meststoffen waarop planten kunnen groeien en bestrijdingsmiddelen. Een deel van die stoffen spoelt via het regenwater het oppervlaktewater in.

Complex systeem

Om erachter te komen wat die landbouwstoffen met het waterleven doen, bestuderen milieu-biologen doorgaans individuele soorten (als watervlooien) onder gecontroleerde omstandigheden in het laboratorium. Maar een laboratoriumopstelling is een grove versimpeling van het complexe systeem van planten- en diersoorten in een echte poldersloot. Die zit vol met waterplanten, kikkers, vissen, slakken, kreeften en andere dieren. De eind vorig jaar op het Leidse Bio Science Park gegraven proefslootjes maken onderzoek naar dit complexe systeem mogelijk.

De proefsloten die Marc-Robin Visscher aantreft zijn nog niet helemaal zoals die in echte polders. Ze zijn gevuld met water uit aangrenzende plas en dat introduceerde zoetwatervlokreeften, pissebedden, muggenlarven, rugzwemmers en waterjuffers. Wormpjes en kokerjuffers die zich ingraven in de bodem ontbreken nog. Ook het sediment op de bodem van de sloten ligt er nog niet. Dat gaan de onderzoekers uit andere sloten halen.

Completer beeld

Vijver, Barmentlo en collega's bepalen nu, voor aanvang van het experiment, wat de kwaliteit van het slootwater is. Later dit jaar gaan ze voedingsstoffen en bestrijdingsmiddelen in verschillende concentraties aan de sloten toevoegen. Daarna volgen ze op de voet hoe het slootleven gaat reageren. Ze bekijken geregeld welke soorten er in de sloten voorkomen en in welke hoeveelheden. Ook monitoren ze het dieet van de diertjes en de mogelijke veranderingen daarin. Zo kunnen de onderzoekers een completer beeld schetsen van de effecten die de landbouw op het milieu heeft dan we ooit gezien hebben.

Je kunt het onderzoek volgen op de Facebook-pagina van Levend Lab.

Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap
Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Dinsdag en vrijdag rond 10.50 uur in De Ochtend

Dit artikel is verzorgd door de wetenschapsredactie van De Kennis van Nu (NTR).