Hoe verloopt het proces van steden hittebestendig maken?

Het vergroenen van steden, met name tegen hitte, daar wordt al jaren over gesproken. Toch lijkt het op veel plekken niet zo snel te gaan. "Dit heeft te maken met een gedeelde verantwoordelijkheid. De verantwoordelijkheid ligt bij de gemeente, de woningbouw en de omgang van de mensen met de hitte. Gebied, gebouw en gebruiker noemen we dat. Wanneer je kijkt naar het deel 'gebied', dan zie je dat er stappen worden gezet", vertelt Jeroen Kluck, lector Water in en om de stad aan de Hogeschool van Amsterdam.

Gemeenten maken vaker plannen voor het vergroenen

"Het begint nu beter te lopen. Gemeenten maken steeds vaker plannen voor het vergroenen van de stad. Er wordt vaak gewacht totdat er een herinrichting moet gebeuren. Dan gaat de straat bijvoorbeeld open voor het riool en kunnen ze kijken of er ook meteen extra bomen kunnen worden geplant."

"Maar het groen wordt nog te vaak vergeten tijdens een herinrichting, omdat het snel moet gebeuren of er geen geld meer voor is. In 2020 hebben gemeenten beloofd om bij elke herinrichting ook de denken aan klimaatbestendigheid, maar dat gebeurt dus nog niet overal. Het wordt ook niet gemonitord, daar wordt nu naar gekeken. Bij nieuwbouwwijken lukt het vaak wel, maar in bestaand gebied is het toch lastig", legt de lector uit.

Richtlijnen

Een gemeente heeft verschillende opties om een gebied meer hittebestendig te maken. "Iedere woning moet op korte afstand, wij zeggen binnen 300 meter, van een aangename en aantrekkelijke koele verblijfsplek liggen." Daarnaast is volgens Kluck het percentage schaduw op belangrijke looproutes van belang. Daarom keken de onderzoekers of er op het heetst van de dag voldoende schaduw is. "Dan blijven essentiële functies in de stad bereikbaar. Daarover doen wij het voorstel om minimaal 40% schaduw op belangrijke looproutes te verzorgen."

De derde en laatste richtlijn heeft betrekking op het percentage groen per buurt. "Er moet zoveel groen, en als voorwaarde daarvoor ook water, zijn dat verdamping kan optreden en de gemiddelde luchttemperatuur wordt beperkt. De precieze hoeveelheid groen verschilt per type wijk en dat is een onderwerp dat we in de komende periode nog verder uit willen werken. De richtlijnen zijn nadrukkelijk zo opgezet dat ze de ruimte laten aan stadsplanners en ontwerpers om eigen keuzes te maken. De manier waarop deze richtlijnen in een bepaalde wijk of buurt worden vertaald, is maatwerk. Maar bij elkaar genomen leiden ze tot leefbaardere en aangenamere steden", aldus Jeroen Kluck, lector Water in en om de stad aan de Hogeschool van Amsterdam.