Forse toename doden en besmettingen door corona in verpleeghuizen

In totaal zijn er nu bijna 3000 bevestigde covid-19-infecties geteld in verpleeghuizen. Bij nog eens 3400 verpleeghuisbewoners bestaat een sterk vermoeden dat ze een infectie hebben. Ten opzichte van een week geleden zijn dat duizend nieuwe (mogelijke) infecties, blijkt uit cijfers gepubliceerd door Verenso, de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde.

Ook de cijfers over het aantal bevestigde en vermoedelijke covid-19-patiënten zijn een onderschatting van de werkelijke aantallen. De verpleeghuissector gebruikt verschillende elektronische patiëntendossiers. Het meestgebruikte houdt sterfgevallen bij, maar een ander veelgebruikt systeem niet. Gegevens uit een derde systeem zijn nog niet beschikbaar. Verpleeghuizen registreren hun data vrijwillig.

Geen versoepeling maatregelen

Uit een Kamerbrief die minister De Jonge vandaag heeft verstuurd, blijkt dat in de meeste provincies het aantal verpleeghuislocaties waar mensen met een infectie zitten, afneemt. Maar in Overijssel en de dichtbevolkte provincies Noord-Holland en Zuid-Holland gebeurt dat niet.

De verdere verspreiding van het coronavirus in verpleeghuizen, waar de kwetsbaarste mensen wonen, verklaart waarom het Outbreak Management Team adviseert om daar alle bestaande maatregelen te handhaven. De regering neemt dat advies over, dus er komt tot 20 mei geen versoepeling van de bezoekregeling. Verpleeghuizen mogen geen bezoek toelaten bij bewoners, tenzij die stervende zijn.

Infectieziekten in verpleeghuizen

Het is moeilijk om goed preventiebeleid te voeren in verpleeghuizen, het bestrijden van een uitbraak is er nog lastiger. Dat hangt ermee samen dat in verpleeghuizen vrijwel uitsluitend heel kwetsbare mensen wonen. Het verpleeghuis is hun thuis en daar is het minder makkelijk om verstrekkende maatregelen te nemen dan in een ziekenhuis. Verpleeghuizen zijn daarom een ideale omgeving voor de verspreiding van virussen en bacteriën.

Des te belangrijker is het dat alles op alles wordt gezet om zo gunstig mogelijke voorwaarden te creëren om verspreiding tegen te gaan. De uitleg van Sjaak de Gouw van de GGD Nederland over de vraag waarom verpleeghuizen achteraan staan bij het verdelen van beschermingsmiddelen, vorige week op de briefing in de Tweede Kamer, riep daarom veel vragen op.

De Gouw zei dat hem bij het vaststellen van de verdeelsleutel voor beschermingsmiddelen, nu zes weken geleden, niets bekend was over besmettingen in verpleeghuizen. Daarom waren de beschermingsmiddelen naar de acute zorg gegaan.

Maar op dat moment waren er al verpleeghuizen, zoals de dertien locaties van de Zuyderland Groep, die hun deuren sloten voor bezoek omdat ze met grote corona-uitbraken kampten. In het paasweekeinde is er een nieuwe verdeelsleutel gekomen voor de beschermingsmiddelen.

Vruchten plukken

Iedereen die zich met infectieziektenbestrijding bezighoudt weet dat verpleeghuizen daarbij extra aandacht vragen. Dat wordt onderbouwd door onderzoek van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Die bezocht in de herfst van 2018 negentien verpleeghuizen. Bij achttien daarvan bleek het infectiepreventiebeleid niet op orde.

Verpleeghuizen die wel geïnvesteerd hebben in infectiepreventie lijken daar nu de vruchten van te plukken. Onder de 600 patiënten die wonen op de twaalf locaties van zorginstelling De Riethorst-Stromenland in de omgeving van Breda zijn vooralsnog maar veertien besmettingen bekend op drie locaties.

De zorginstelling werkt al jaren nauw samen met de afdelingen infectiepreventie en microbiologie van het Amphia Ziekenhuis in Breda. Dat gebeurt op meer plekken. Het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis bijvoorbeeld werkt nauw samen met een groep verpleeghuizen in de regio Nijmegen.

Nieuwe gebouwen

"Wij hebben in de afgelopen jaren heel hard gewerkt aan ons infectiepreventiebeleid", zegt bestuurder Mireille de Wee van de Riethorst-Stromenland. "Die investering zien we nu terug. En we hebben het geluk dat we relatief nieuwe gebouwen hebben. Verder hebben we in het regionale overleg hier in Brabant vanaf het eerste begin van de uitbraak aandacht gevraagd en ook gekregen voor de situatie in de verpleeghuizen."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.