Bommel na 30 jaar terug: 'Het is gewoon echt de stijl van mijn grootvader. Het is bijna eng'

Het nieuwe verhaal verschijnt 75 jaar nadat Tom Poes zijn debuut maakte in de Telegraaf en dertig jaar nadat het laatste Bommel avontuur is verschenen. Hardeman was gisteren, samen met Milou Toonder, te gast in het NPO Radio 1 programma De Nieuws BV. Milou Toonder is de kleindochter van Marten Toonder (1912-2005) – de bedenker van Bommel en Tom Poes – en waakt over de auteursrechten. Ze was zelf enthousiast dat er na dertig jaar nieuw leven in geblazen zou worden.

“Mijn grootvader wilde zelf dat zijn wereld van Bommel en Tom Poes levend gehouden werd”, zei ze gisteren. “Hij is aan het einde van zijn leven nog begonnen om te kijken wat hij daarmee kon doen, om iemand te begeleiden. Dat is er toen niet meer van gekomen maar ik weet wel dat hij dat graag wilde.”

Hardeman had al ervaring met het schrijven van jeugdboeken en om in aanmerking te komen om het nieuwe boek van Heer Bommel te mogen schrijven deed hij mee aan een wedstrijd. De opdracht: schrijf een nieuw Bommel avontuur. Milou Toonder was een van de juryleden en Hardeman won.

“Hij heeft niet geprobeerd mijn grootvader te imiteren”, zei Toonder in De Nieuws BV over Het lastpak. “Hij heeft wel de wereld gebruikt, wat natuurlijk ook de bedoeling was, maar dan in z’n eigen stijl en in z’n eigen woorden. Ik denk dat dat voor de meeste mensen een valkuil is: om het te proberen te imiteren. Dat heeft Henk niet gedaan. Het is een leuk verhaal, met veel humor erin. Ik vond het echt leuk om te lezen.”

“Ik wilde het niet overdrijven of nadoen, dan blijft het hangen in pastiche”, voegde Hardeman toe. “Bommelverhalen zijn heel gevarieerd maar ze hebben altijd wel een stramien: Bommel komt in aanraking met iets en hij gaat ergens naartoe. Dat lijkt in eerste instantie iets gunstigs, maar het loopt volkomen uit de hand.”

De verhalen van Marten Toonder hadden vaak een verwijzing naar de actualiteit. Na dertig jaar zijn de actualiteiten uiteraard veranderd. Hardeman heeft een aantal van z’n eigen ergernissen in Het lastpak verwerkt. “Er zitten dingen in die in verband worden gebracht met terrorisme”, zei hij in de Nieuws BV. “Er zitten problemen in met de ambtenarij, die zijn van alle tijden. Ik heb, wanneer het uitkwam, in de marge wat persoonlijke ergernissen verwerkt. Ik heb niet gedacht: wat zou Toonder nou vervelend hebben gevonden? Puur wat ik zelf irritant vind heb ik erin gebracht.”

Waar Hardeman zichzelf nog wat artistieke vrijheid gunde, heeft Henrieke Goorhuis (1990) juist geprobeerd zich zoveel mogelijk aan het origineel te houden. De jonge tekenares was nog niet geboren toen het laatste avontuur van de beer verscheen en heeft maanden gestudeerd op de koppen, de vormen en de stijl van de originele tekeningen. Haar illustraties lijken inwisselbaar met die van Marten Toonder.

“Ik kreeg meteen meerdere tekeningen te zien”, zei Milou Toonder. “Ik was zo verbaasd. Het is gewoon echt de stijl van mijn grootvader. Het is bijna eng. Ze zet haar eigen ego opzij, ze is heel dienstbaar erin en tekent gewoon precies zoals mijn grootvader tekende.”

Of Het lastpak een eenmalige samenwerking is of de doorstart zal betekenen van een nieuw leven voor Bommel en Tom Poes moet blijken. Milou Toonder hoopt in ieder geval dat er meer zullen volgen. Hardeman is zelfs al een stap verder: “Ik sta er zeker wel voor open. Ik heb ook al een ideetje.”

Het lastpak verscheen vandaag bij uitgeverij De Bezige Bij.